Kanker is een ziekte waarbij cellen in het lichaam ongecontroleerd gaan groeien en delen. Normaal gesproken groeien en delen cellen op een geordende manier, maar bij kanker raakt dit proces verstoord. De abnormale cellen kunnen zich ophopen en tumoren vormen, die gezonde weefsels kunnen beschadigen en zich kunnen verspreiden naar andere delen van het lichaam.
Er bestaan meer dan 100 verschillende soorten kanker, elk genoemd naar het orgaan of weefsel waar ze ontstaan. De meest voorkomende vormen in België zijn borstkanker, longkanker, darmkanker, prostaatkanker en huidkanker. Elke vorm heeft zijn eigen kenmerken en behandelingsmogelijkheden.
Verschillende factoren kunnen het risico op kanker verhogen:
Vroege detectie is cruciaal voor een succesvolle behandeling. Let op symptomen zoals onverklaarbare gewichtsverlies, aanhoudende vermoeidheid, veranderingen in huid of moedervlekken, en abnormale zwellingen. Regelmatige controles en deelname aan screeningsprogramma's zijn essentieel. Raadpleeg altijd uw huisarts bij twijfel.
Pijn is een veelvoorkomend symptoom bij kanker en kan verschillende oorzaken hebben. Het kan ontstaan door de tumor zelf, door behandelingen zoals chemotherapie of bestraling, of door operaties. Effectieve pijnbestrijding is essentieel voor de kwaliteit van leven van patiënten.
Voor ernstige kankerpijn zijn verschillende sterke pijnstillers beschikbaar op voorschrift:
Sterke pijnstillers kunnen bijwerkingen veroorzaken zoals misselijkheid, constipatie, slaperigheid en verwardheid. Uw arts zal de dosering zorgvuldig aanpassen en bijwerkingen behandelen. Neem altijd contact op met uw behandelend arts bij onvoldoende pijnbestrijding, ernstige bijwerkingen of vragen over medicatie. Stop nooit plotseling met deze medicijnen zonder medisch advies.
Misselijkheid en braken behoren tot de meest voorkomende bijwerkingen van chemotherapie bij kankerpatiënten. Deze symptomen ontstaan doordat chemotherapeutische middelen het braakcentrum in de hersenen stimuleren en de darmwand irriteren. De ernst van deze bijwerkingen varieert per patiënt en type behandeling.
Verschillende effectieve medicijnen zijn verkrijgbaar om misselijkheid tegen te gaan:
Preventie is essentieel: neem anti-emetica in zoals voorgeschreven, ook als u zich nog goed voelt. Eet kleine, frequente maaltijden en vermijd vette of sterk geurende voedingsmiddelen. Gember, crackers en koude dranken kunnen helpen. Rust na het eten en zorg voor voldoende ventilatie in uw omgeving.
Kankerbehandelingen zoals chemotherapie en bestraling verzwakken het immuunsysteem aanzienlijk, waardoor patiënten vatbaarder worden voor infecties. Het is cruciaal om het immuunsysteem waar mogelijk te ondersteunen en infecties te voorkomen.
Verschillende supplementen kunnen helpen het immuunsysteem te versterken:
Was regelmatig uw handen, vermijd grote menigten en zieke personen. Zorg voor goede voedingshygiëne en onderhoud een gezonde levensstijl. Raadpleeg onmiddellijk uw arts bij koorts, rillingen, aanhoudende hoest of andere infectiesymptomen. Uw behandelend team kan specifieke richtlijnen geven aangepast aan uw situatie.
Kankerbehandelingen zoals chemotherapie en radiotherapie kunnen verschillende huidproblemen veroorzaken. De huid kan gevoeliger, droger en kwetsbaarder worden. Veel patiënten ervaren jeuk, roodheid, schilfering of zelfs pijnlijke ontstekingen. Deze bijwerkingen zijn normaal maar vereisen wel aangepaste huidverzorging om het comfort te verbeteren en verdere huidschade te voorkomen.
Voor een optimale huidverzorging tijdens kankerbehandeling zijn specifieke producten aanbevolen:
Een aangepaste dagelijkse verzorgingsroutine is cruciaal. Was de huid voorzichtig met lauwwarm water en milde, pH-neutrale zeep. Dep de huid droog in plaats van te wrijven en breng direct daarna een vochtinbrengende crème aan. Herhaal dit meerdere keren per dag, vooral na het douchen. Vermijd lange, hete douches en gebruik altijd zonnebescherming wanneer u naar buiten gaat.
Tijdens kankerbehandeling is het belangrijk om bepaalde producten te vermijden die de huid kunnen irriteren. Gebruik geen producten met alcohol, parfum, of sterke actieve ingrediënten zoals retinol of zuren. Vermijd scrubs, loofahs en andere ruwe materialen. Ook producten met lanoline of formaldehyde kunnen beter worden vermeden.
De apotheker speelt een cruciale rol in de begeleiding van kankerpatiënten. Als medicijnexpert biedt de apotheker persoonlijke begeleiding bij het gebruik van oncologische medicatie, ondersteunende medicijnen en vrij verkrijgbare producten. De apotheker werkt nauw samen met het oncologisch team om een optimale farmaceutische zorg te garanderen.
Het controleren van medicatie-interacties is van levensbelang bij kankerbehandeling. De apotheker controleert systematisch alle medicijnen - zowel voorgeschreven als zelfzorgmedicatie - op mogelijke interacties. Dit omvat ook vitamines, supplementen en fytotherapeutische preparaten die de werking van kankermedicatie kunnen beïnvloeden.
De apotheker helpt bij het herkennen van bijwerkingen en adviseert wanneer contact met de behandelend arts noodzakelijk is. Ernstige bijwerkingen worden gemeld via het officiële bijwerkingensysteem van het FAGG (Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten). De apotheker biedt ook praktische tips om bijwerkingen te verlichten.
In België worden oncologische medicijnen grotendeels terugbetaald door het RIZIV. De apotheker begeleidt patiënten door het terugbetalingssysteem en zorgt ervoor dat alle formaliteiten correct worden afgehandeld. Voor specifieke medicatie kan voorafgaande toestemming van de adviserend geneesheer nodig zijn, waarbij de apotheker assisteert in dit proces.
Ook na afloop van de acute behandelingsperiode blijft farmaceutische begeleiding belangrijk. De apotheker monitort de overgang naar onderhoudsbehandeling, begeleidt bij levensstijlaanpassingen en blijft beschikbaar voor vragen over medicatie en gezondheidsproducten. Regelmatige medicatiereview helpt bij het optimaliseren van de therapietrouw.
Voor dringende vragen buiten de openingsuren kunnen patiënten terecht bij de wachtdienst apotheek. Het nummer van de dichtstbijzijnde wachtdienst is te vinden op de deur van uw apotheek of via www.apotheek.be. Bij acute medische noodgevallen belt u altijd eerst 112 of contacteert u onmiddellijk uw behandelend arts of het ziekenhuis.
