Reisziekte, ook wel kinetose genoemd, is een veelvoorkomende aandoening die optreedt wanneer ons evenwichtsorgaan in het binnenoor conflicterende signalen ontvangt over beweging en positie. Dit gebeurt wanneer wat we zien niet overeenkomt met wat ons evenwichtsorgaan voelt, zoals tijdens reizen in auto's, boten, treinen of vliegtuigen.
Er zijn verschillende vormen van reisziekte, afhankelijk van het vervoermiddel. Autoziekte komt het meest voor, vooral bij kinderen die op de achterbank zitten. Zeeziekte treedt op tijdens bootsreizen door de golvende bewegingen, terwijl vliegtuigziekte kan ontstaan door turbulentie of tijdens het opstijgen en landen.
De typische symptomen omvatten misselijkheid, braken, duizeligheid, hoofdpijn en een algemeen onwel gevoel. Bepaalde groepen zijn gevoeliger voor reisziekte, waaronder kinderen tussen 2 en 12 jaar, zwangere vrouwen, en mensen met migraine of evenwichtsstoornissen. Gelukkig bestaan er verschillende preventieve maatregelen en behandelingen om reisziekte te voorkomen of te verlichten.
Het herkennen van vroege waarschuwingssignalen kan helpen om reisziekte tijdig aan te pakken voordat de symptomen verergeren. De eerste tekenen zijn vaak subtiel en ontwikkelen zich geleidelijk tijdens de reis.
Fysieke symptomen worden steeds duidelijker naarmate de reisziekte vordert. Bleek worden, koud zweet, verhoogde speekselproductie en gapen zijn veelvoorkomende signalen. Bij sommige mensen ontwikkelt zich ook een psychologische component, waarbij angst voor reizen de symptomen kan versterken.
Symptomen zijn doorgaans het ergst tijdens onregelmatige bewegingen, zoals bij turbulentie in vliegtuigen of bij kronkelige bergwegen. Lichte reisziekte uit zich voornamelijk in misselijkheid en ongemak, terwijl ernstige gevallen gepaard gaan met hevig braken, extreme duizeligheid en uitputting.
In België zijn verschillende effectieve medicijnen verkrijgbaar om reisziekte te behandelen en te voorkomen. Deze geneesmiddelen werken door het evenwichtsorgaan in het binnenoor te beïnvloeden en de symptomen van misselijkheid en duizeligheid te verminderen.
Deze medicijnen werken door receptoren in de hersenen te blokkeren die verantwoordelijk zijn voor het gevoel van misselijkheid. Het werkingsmechanisme verschilt per medicijn: antihistaminica blokkeren histaminereceptoren, terwijl scopolamine acetylcholinereceptoren blokkeert.
Voor optimale werking is het belangrijk medicijnen 30-60 minuten voor vertrek in te nemen. Dosering varieert per leeftijd en medicijn. Voordelen zijn snelle werking en hoge effectiviteit, maar mogelijke bijwerkingen zoals slaperigheid en droge mond moeten worden overwogen bij de keuze.
Naast traditionele medicijnen bestaan er verschillende natuurlijke methoden om reisziekte te bestrijden. Deze alternatieven zijn vaak milder en hebben minder bijwerkingen, waardoor ze geschikt zijn voor mensen die liever geen medicijnen gebruiken.
Gember is een bewezen effectief natuurlijk middel tegen misselijkheid. Gembercapsules, thee of kristallen gember kunnen 30 minuten voor de reis worden ingenomen. Acupressuur via speciale polsbandjes stimuleert drukpunten die misselijkheid kunnen verminderen.
Essentiële oliën zoals pepermunt en lavendel kunnen worden geïnhaleerd of op polsen worden aangebracht voor een kalmerende werking. Homeopathische middelen zoals Cocculus en Petroleum worden ook veel gebruikt, hoewel de wetenschappelijke onderbouwing beperkt is.
Ademhalingstechnieken en voedingsaanpassingen kunnen eveneens helpen. Vermijd zware, vette maaltijden voor de reis en eet lichte, droge snacks zoals crackers. Drink voldoende water maar vermijd alcohol en koffie die uitdroging kunnen verergeren.
Uw positie in het vervoermiddel kan een groot verschil maken bij het voorkomen van reisziekte. In de auto kiest u best voor de voorstoel en kijkt u naar de horizon. Bij busreizen neemt u plaats vooraan, weg van de wielen. In het vliegtuig zijn stoelen boven de vleugels het stabielst, terwijl u op een boot het beste naar het middendek gaat op een lagere verdieping.
Eet lichte, niet-vette maaltijden voor en tijdens de reis. Vermijd zuivel, kruidige gerechten en grote hoeveelheden voedsel. Drink voldoende water, maar beperk alcohol en cafeïne aangezien deze dehydratatie kunnen veroorzaken en symptomen kunnen verergeren.
Kinderen kunnen baat hebben bij afleidingsactiviteiten zoals muziek luisteren of simpele spelletjes. Zwangere vrouwen moeten extra voorzichtig zijn met medicatie en kunnen natuurlijke remedies zoals gember overwegen na overleg met hun arts.
Hoewel reisziekte meestal mild en tijdelijk is, zijn er situaties waarbij professionele medische hulp noodzakelijk is. Raadpleeg uw huisarts of apotheker wanneer de symptomen ernstig zijn, langer dan normaal aanhouden, of gepaard gaan met koorts en ernstige uitdroging.
Zoek ook medisch advies wanneer standaardbehandelingen geen verlichting bieden of als u bijwerkingen ondervindt van anti-reisziekte medicijnen. Dit is vooral belangrijk voor mensen die regelmatig andere medicijnen innemen, aangezien interacties kunnen optreden.
Zwangere vrouwen, mensen met chronische aandoeningen en frequente reizigers die lange reizen of cruises plannen, kunnen profiteren van preventief medisch advies. Uw arts kan een gepersonaliseerd behandelplan opstellen dat rekening houdt met uw specifieke situatie en medische geschiedenis, zodat u comfortabel en veilig kunt reizen.
